Kugiel z Czermna to jedno z najbardziej charakterystycznych dań kuchni świętokrzyskiej, które od wieków zachwyca swoim wyjątkowym smakiem i prostotą przygotowania. Ten tradycyjny ziemniaczany przysmak, często nazywany babką ziemniaczaną, jest nieodłącznym elementem kulinarnych tradycji tego regionu.
W artykule przedstawiamy szczegółowy przepis na kugiel z Czermna oraz historię tego niezwykłego dania, które zdobyło uznanie zarówno w Polsce, jak i za granicą.
Historia Kugla z Czermna
Kugiel z Czermna ma swoje korzenie w kuchni żydowskiej, gdzie pierwotnie był przygotowywany jako danie koszerne, z dodatkiem gęsiego lub baraniego mięsa i dużej ilości jaj. Na terenach dzisiejszego województwa świętokrzyskiego kugiel zyskał na popularności wśród lokalnej społeczności, gdzie został dostosowany do bardziej dostępnych składników, takich jak ziemniaki i wieprzowina. Wersja czermińska, w przeciwieństwie do tradycyjnego żydowskiego kugla, przybrała prostszą formę, stając się bardziej dostępną dla mniej zamożnych mieszkańców regionu.
Kugiel z Czermna był przez lata przygotowywany na szczególne okazje, takie jak święta czy wesela. Tradycyjnie gospodynie domowe zanosiły swoje kugle do piekarni, gdzie pieczono je w piecu chlebowym przez całą noc. Rano, po mszy, mieszkańcy odbierali swoje gorące kugle, które stanowiły główny element świątecznego śniadania. Ten zwyczaj przetrwał w niektórych domach do dziś, podkreślając silne zakorzenienie kugla w lokalnych tradycjach.
Składniki i przygotowanie Kugla z Czermna
Kugiel z Czermna to danie, które zachwyca prostotą składników i bogactwem smaku. Aby przygotować tradycyjny kugiel, potrzebne będą następujące składniki:
- 3 kg ziemniaków
- 1 kg żeberek wieprzowych lub mięsa z kaczki/gęsiny
- 100 g cebuli
- 4 jajka
- 3 łyżki mąki pszennej
- 10 dag smalcu
- 7 dag bułki tartej
- Sól i pieprz do smaku
Przygotowanie:
- Ziemniaki obierz i zetrzyj na tarce o drobnych oczkach. Cebulę pokrój w kostkę i podsmaż na smalcu do momentu, aż stanie się złocista. Dodaj ją do startych ziemniaków, wraz z jajkami, mąką, solą i pieprzem.
- Żeberka wieprzowe pokrój na mniejsze kawałki. Jeśli preferujesz, możesz zamiast żeberek użyć mięsa z kaczki lub gęsiny, co doda potrawie dodatkowego smaku.
- Brytfannę wysmaruj smalcem i posyp bułką tartą. Następnie wylej na nią przygotowaną masę ziemniaczaną, w której równomiernie rozmieść kawałki mięsa. Powierzchnię kugla wyrównaj łopatką i polej resztką smalcu.
- Kugiel piecz w piekarniku rozgrzanym do około 170 stopni Celsjusza przez 3-4 godziny, aż nabierze złotobrązowej skórki i wilgotnej, kleistej konsystencji wewnątrz. Kugiel jest gotowy, gdy wbity w niego patyczek wychodzi suchy.
Tradycja i współczesne zastosowanie Kugla z Czermna
Kugiel z Czermna, mimo swoich wiekowych korzeni, wciąż cieszy się niesłabnącą popularnością, zarówno wśród mieszkańców regionu, jak i turystów. Danie to, wpisane na Listę Produktów Tradycyjnych w 2007 roku, stało się symbolem kuchni świętokrzyskiej, serwowanym na dożynkach, weselach i lokalnych festynach. Jego wyjątkowy smak i sycąca natura sprawiają, że jest to potrawa idealna na chłodniejsze dni, kiedy potrzebujemy solidnej dawki energii.
Obecnie kugiel z Czermna jest podawany nie tylko w domach, ale także w restauracjach i podczas wydarzeń promujących kuchnię regionalną. W niektórych miejscowościach wciąż kultywuje się tradycję wspólnego pieczenia kugla w piekarni, co stanowi ważny element lokalnej tożsamości i integracji społeczności. Więcej o tradycjach i zastosowaniu przeczytasz na tej stronie.
Kugiel z Czermna – Kulinarna wizytówka regionu
Kugiel z Czermna to potrawa, która łączy w sobie prostotę składników i bogactwo tradycji kulinarnych. Jego przygotowanie może wymagać czasu i cierpliwości, ale efekt końcowy z pewnością wynagrodzi włożony wysiłek. Ten wyjątkowy przysmak świętokrzyski jest doskonałym przykładem na to, jak kuchnia regionalna może przetrwać przez pokolenia i stać się ważnym elementem lokalnej kultury.